Konutta uzun vade ve düşük faize ihtiyaç var

UEZ Sapanca 2024’ün ikinci gününde üçüncü panelin sponsorluğunu Pasifik GYO üstlendi. 

“Sorumlu ve Duyarlı Liderlik: Teknoloji ve Yapay Zekâ Çağında Gezegen ve İnsanlıkla Uyumlu Bir Sisteme Öncülük Etmek” temasıyla düzenlenen zirve ikinci gününde de yoğun katılımla gerçekleşti.

UEZ Sapanca 2024’ün ikinci günündeki üçüncü panelin konusu “Gayrimenkulün Yarını: Yaşanabilir Kentler ve Mekanlar Planlamak” olurken, panelin sponsoru Pasifik GYO oldu.

Panelin moderatörlüğünü yapan GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Neşecan Çekici, sektördeki gelişmelere ve beklentilere dikkat çekti.

Pasifik Holding CEO’su F. Nusret Dur, Türkiye’nin deprem kuşağında olduğunu ve bu acı tecrübeleri aralıkla yaşadığını belirterek, kentsel dönüşüm sürecinin çok iyi yönetilerek bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Finansal okuryazarlık gibi kentsel dönüşüm okuryazarlığının da oluşturulması gerektiğini belirten Dur, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Burada farkındalık oluşturmamız gerekiyor. Kentsel dönüşümün zorunlu olduğu algısının yaygınlaştırılması gerekiyor. 100 milyar dolardan fazla kaynak isteyen bir süreç bu. Mevcut koşullarda bu kaynak ve finansa erişim konusu değinmemiz gereken en büyük zorluklar. Maliyetlerin bu kadar arttığı bu dönemde bizim hem maliyetleri yöneterek mevcut koşulları incelediğimizde hem yüksek faiz oranları hem kısa vadeler bu sürecin önünde engel teşkil ediyor. Yılın ikinci yarısı itibarıyla, faizlerin enflasyonun düşme eğilimine gireceği sinyalleri verildi. Her ne kadar bu da olsa mevcut fiyat düzeyleri dönüşümde üreticinin katlanmak zorunda kaldığı maliyetler oluyor. Finansmanda çeşitlilik ihtiyacı doğuyor. Daha uzun vadelere daha az faiz oranları ile kaynağa erişime ihtiyaç var.”

Yeşil projelere destek verilmeli

Bu noktada yurtdışından finansman sağlamak için yeşil dönüşüm kapsamında çevre dost projeleri için ilave fon kaynakları yaratılabileceğini söyleyen Dur, konut üreticilerinin sermaye piyasası araçlarından daha fazla yararlanmasının da önünün açılabileceğini söyledi. İşi sadece konut finansmanı olan ipotek bankaları gibi kurumların Türkiye’de yaygınlaştırılabileceğini söyleyen Dur, doğa dostu ve yeşil projelerde farklı destekler verilebileceğini dile getirdi.

Şehirlerin master plana ihtiyacı var

ÖZAK GYO olarak perspektiflerinde konut, turizm, ofis, ticari gayrimenkuller ve AVM’lerin olduğunu belirten Özak Global Holding Kurucu Ortağı ve Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akbalık, sürdürülebilir bir iş modeli için stratejik hamle yaptıklarını kaydetti. Türkiye’de uygulanan finansal iş modelinde konut sahibi olmanın zor göründüğünü söyleyen Akbalık, “Finansın kullanımında konut 10. sırada yer alıyor. Geçmişte de bu böyleydi. Bunun kök sebebi finansman modeli. Bunu değiştirmezseniz sonuç değişmez. Yapısal bir değişime girmek gerekiyor. Bunun kök sebebinde finansal modeldeki eksiklik ortaya çıkıyor. Dünyada mortgage sistemi olarak kurgulanmış sistemler var. Bunu satın almamız, buna girmemiz gerekiyor. Eğer geçmezsek 4-10 yılda bir bu mevcut durumla karşı karşıya kalırız” dedi.

Herkesin uzlaştığı bir şehir planı yapılabilir

Bugün deprem riskinden dolayı depremin yarattığı endişelerin fırsata çevrilebileceğini belirten Akbalık, şöyle devam etti:

“Bunu fırsata çevirmenin yolu da master bir planlama. Herkesin uzlaştığı şehir planı oluşturup bunu sürdürülebilir hale getirmek. Belediyeler yöneticiler değişebilir ama sizin master planını değişmez. Yerinde dönüşüm diyoruz ama neyi dönüştürüyoruz acaba? Ticari açıdan sadece olayı irdelememek bütünsel bakmak gerekiyor. Bunun içim şehrin master plana ihtiyacı var. Bugün sermaye para kazandığı yere girer. Şirketlerin hedefi kârlılıktır. Kârlılığı sağlıyorsanız varlığınızı sürdürebilirsiniz. O zaman burada bu planlanmış şehirler içinde doğru havuçları vererek ve şirketleri teşvik ederek yatırım sağlarsanız hedeflemiş olduğunuz amaca ulaşır kentsel dönüşüm önündeki temel problemleri kaldırırsınız.”

Kentsel dönüşümde problemin köküne inmek gerekiyor

Kentsel dönüşüm sürecinin paydaşları olan kamu, kamu otoritesi STK’lar, müteahhit ve mal sahibinin kendi cephesinden baktığını söyleyen Akbalık, problemin kök sebebine inmek için bir iradeye ihtiyaç olduğunu aktardı. Kentsel dönüşümü gerçekten dönüştürmek için siyasi bir irade ve yönlendirme gerektiğini dile getiren Akbalık, kalıcı teşviklerin verilmesi gerektiğini belirtti.

İnsanların yaşadıkları yerler için beklentileri arttı

Akfen Holding Başkanvekili ve CEO’su Selim Akın, yaşam alanlarının dönüşümü üzerine değerlendirmelerde bulundu. İnsanların yaşadıkları yerler için beklentilerinin arttığını ifade eden Akın, şöyle konuştu:

“İnsanlar daha fazla şeylere dikkat ediyorlar. Sürdürülebilirliğe, çevresel etkilere katkılara nelerdir bunlara bakıyor. Yağmur suyunun kullanılması, arıtma gibi teknolojilere bakıyor. İnsanların kendi yaşamlarını idam ettirebileceği alanlar yaratmaya çalışıyoruz.”

Turizmde de bir dönüşüm gerekiyor

Servotel Kurucusu, Başkanı ve Yönetici Ortağı Ömer Kemal İsvan, paneldeki konuşmasında şu ifadeleri kullandı:

“Dünya turizm liginde top 5-6. Bunun bizden geri alınması söz konusu değil. Bu, bizim yaptığımız bir konu değil. Doğal zenginliklerimiz sonucu bu oldu. Bu işi şu ana kadar çok iyi yapmamamıza rağmen bu seviyede olduk. Önümüzdeki 30 yılda da bu seviyede olacağımızı düşünüyorum.

Yatak ve kapasite artırımına oynadık. Sonra 5 yıldızlı otel yapmaya başladık. Antalya’da fotokopi ile üretilmiş bir üst yapı arzı oluştu. Şimdi bu arz, Türkiye’nin turizmde aslan payı almasında öne çıkıyor. Şimdi bunlar yaşlandı, renove edilmesi gerekiyor. Sahipleri ikinci kuşağa geçiyor. Şu anda bir dönüşüm noktasındayız. Kentsel dönüşüm konuşuyoruz ama turizmde de bir dönüşüm gerekiyor. Fotokopi gibi bunları yapmamamız gerekiyor.”