AVM Metrekare Verimlilik Endeksi, Ekim 2025 döneminde bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 27,9 arttı

Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan AVM Endeksi’nin Ekim ayı sonuçları açıklandı. Her ay düzenli olarak yayınlanan verilere göre ciro endeksi, Ekim 2025 döneminde, bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında ve enflasyondan arındırılmamış olarak incelendiğinde yüzde 27,9 oranında artarak 4622 puana yükseldi. Ancak, Ekim 2025 için açıklanan yıllık enflasyon oranının yüzde 32,87 olduğu dikkate alındığında, metrekare verimlilik endeksindeki artışın enflasyonun altında kaldığı görülüyor. Bu durum, reel anlamda AVM cirolarında sınırlı bir daralmaya işaret ediyor. Bir önceki aya göre değerlendirildiğinde, AVM metrekare verimliliği yüzde 8,4 oranında yükseliş gösterdi. Kategoriler bazında incelendiğinde, giyim kategorisinde yüzde 16,2 oranında artış yaşanırken, teknoloji kategorisinde yüzde 8 oranında düşüş kaydedildi.

Endeks sonuçlarına yönelik Ekonomist Fatih Keresteci şu noktalara dikkat çekti: “AVM ciro endeksi 2025 yılı Ekim ayında, geçen yılın aynı dönemine göre nominal olarak %27,9 büyüdü. TÜFE enflasyonu ile arındırıldığında reel olarak %4’lük bir daralma var. Kategori bazında bakınca, son dönemde sıklıkla olduğu üzere, keskin ayrışmalar var. Şöyle ki, yıllık değişim oranlarına göre giyim %40,2 büyüme ile ilk sırada yer alıyor ve reel olarak da pozitif büyüyen tek kategori. Onu %27,3 artış ile hipermarket, %26,9 ile teknoloji ve %26,7 ile yiyecek-içecek kategorileri takip ediyor. Son aylarda hep olduğu üzere diğer ile ayakkabı kategorileri listenin en alt iki sırasını teşkil ediyor. Öte yandan, AVM ziyaretçi sayısı geçen yılın %1 altında kalırken önceki aya göre ise yaklaşık %1 artış kaydetmiş. Tüketim ekonomisinde bir süredir cılız bir performans yaşanıyor. TÜİK’in ticaret verisi aksine söylese de TCMB’nin de dikkatle vurguladığı üzere kayıtlı ekonomi tabanının genişlemesi nedeniyle TÜİK verisi hormonlu bir performans gösteriyor. Halbuki, elma-elma karşılaştırması imkanına sahip olduğumuz zaman güdük tablo net bir şekilde anlaşılıyor. AVM ciro endeksi bu kapsamda uzun süredir üzerine düşen görevi layıkıyla yapıyor.”

Keresteci, görüşlerine şöyle devam etti: “Bu arada niceliksel değişimi rakamlar üzerinden okuyabiliyor olsak da tüketim ekonomisinde yaşanan niteliksel devinimi de itinalı bir şekilde irdelememiz gerekiyor. Şöyle ki, eskiden tüketim ekseriyetle ihtiyacın fonksiyonu idi. Bir süredir, özellikle de pandemi sonrası dönemde, tüketimin bir mutluluk aracı olduğunu, hatta üst gelir grubunda statü edinme aracı haline geldiğini gözlemliyoruz. Kendini mutsuz hisseden tüketici, giyim ve yiyecek-içecek gibi alanlarda ufak harcamalarla kendini mutlu kılmayı amaçlıyor. Bu nedenle de giyim ve yiyecek-içecek kategorilerinde büyüme yaşanıyor. Ekim ayı özelinde yeni sezon ürünlerinin etkisi de olmalı ki, giyim kategorisinde reel bazda da büyüme gerçekleşmiş. Ancak, cüzdan büyüyemediğinden dolayı bir kategoride güçlenen tüketim, başka kategorilerde frene basılarak dengeleniyor. Burada da ayakkabı ve diğer kategoriler bedel ödüyor. Öte yandan, hizmet sektörü harcamalarının cüzdandan daha fazla pay alması perakende ticareti olumsuz etkiliyor olabilir. Bu kapsamda sosyalleşme veya statü edinme amaçlı yapılan harcamaların bütçeden büyük bir ısırık aldığı kanaatindeyiz. Mesela, asgari ücret tutarında olan bir konser biletine kısa süre içerisinde yüzbinlerce talebin gelmesini de bu kapsamda dikkate almak ve bunun perakende ticareti baskıladığını not etmekte yarar görüyoruz.”