Binaları yenilemek yetmez, kenti de dönüştürmeliyiz

İstanbul’un eski bir şehir olması nedeniyle planlama konusunda sıkıntılı bir yapılaşma gerçekleştiğine dikkat çeken Ulusal İktisadi Düşünce Kuruluşu (ULİKAD) Başkanı Ömer Niziplioğlu, “Şu anki uygulama, binasal dönüşümdür bu da faydalıdır fakat kenti dönüştürme özelliği yoktur” dedi.

Ömer Niziplioğlu’nun kenti dönüştürmek için önerileri ise şunlar:

1- Yoğunluğun düşürülmesi en önemli mesele. Çünkü homojen bir yerleşimimiz olmamıştır. Bazı yerlerdeki yoğunluğu düşürmek ise devlet eliyle olur. Bazı caddeler, sokaklar veya mahalleler yıkılıp imar transferi yapılarak yoğunluk düşürülmeli. Zira en çok çürük yapı stoğu bu bölgelerde. Bir deprem anında çok büyük can kaybı kaçılınmazdır. Aynı zamanda bir mahallenin taşınması ve yeşil park yapılması  etrafındaki 4-5 mahalleyi yaşanır boyuta taşır. Gerekirse her ilçeden bir mahalle taşınmalı .

2- Yol, alt yapı, park, okul vb. gibi şehrin ihtiyaçlarını karşılamak için binalar istimlak edilmeli. İstimlak edilen hak sahiplerine başka bir bölgede daha kârlı olacak şekilde gayrimenkul verilmeli.

3- İmar transferi için imarlı alan yaratmak gerekir. Bunun için Avrupa Yakası’nda Avcılar, Beylikdüzü; Anadolu Yakası’nda ise Pendik, Kartal sahilleri doldurularak alan kazanılmalı. Aynı şekilde Kanal İstanbul’un etrafı istimlak edilip imar çalışması yapılarak yeni yerleşim bölgeleri yaratılmalı. Kentsel dönüşüme gayrimenkulünü verene Kanal İstanbul’da eşdeğeri mal  alması sağlanmalı.

4- Kentsel dönüşümü, borsaya taşımalıyız. Ada, mahalle veya semt komple yıkılıp gayrimenkulu olan herkese malının değeri kadar hisse senedi verilmeli. Orada yaşayan sakinler, yapılacak projeye hissedar yapılmalı. Niteliksiz çarpık kentleşmenin yerine modern donanımlı şehirleşmeden hissesi oranında kâr almalılar. Yerine göre değerinden birkaç kat daha fazla kâr elde edilmesi sağlanmalı. Böylelikle isteyen satıp borsadan çıkarak kendine istediği yerden gayrimenkul alabilir. İsteyen bekleyip kârını katlayabilir.

5- Daha önceki senelerde ekonomimiz daha kısıtlı olduğu için binalarımız küçük, gösterişsiz ve niteliksiz yapılmıştır. Özellikle kentin yüzünü oluşturan caddeler, daha prestijli büyük binalar için birleştirmeye teşvik edilmeli. Paris caddelerindeki gibi görkemli hale dönüştürülmeye çalışılmalıdır.

6- Şehir merkezindeki okul , hastane gibi kamu binaları yıkılıp altına otopark üstüne kamu binasının yenisi yapılmalı. Yap, işlet, devret  modeliyle hem kamu binalarının yenilenmesi maliyetsiz olarak yapılması sağlanmalı  hem de kentin otopark sorunun çözülmesi amaçlanmalıdır.

7- Şehir merkezindeki cadde ve sokakların altı otopark olarak yatırımcılara verilmeli. Kentin en büyük sorunlarından birinin otopark olduğu unutulmamalı. Kaldırıma parkın önüne geçilmelidir.

8- Kamu arazisindeki gecekondulara çözüm bulunup kente yakışır yapılaşma yapılmalı.

9- Trafiğin yoğun olduğu Beşiktaş, Şişli, Fatih, Beyoğlu gibi bölgelere havaray yapılmalı. Hatta İstanbul’un iki yakası birkaç bölgeden teleferikle bağlanmalı. Örneğin Beşiktaş-Üsküdar bunun için uygun.

10- İstanbul’un tarihi bir şehir olduğunu hatırlayarak baştan planlama yapılmalı. Suriçi yeniden tarihi dokuyu oluşturacak şekilde istimlak edilip gerçek kimliğine dönüştürülmelidir. O bölgede konut olmaması gerektiği anlatılmalıdır.

11- Balat, Eyüp, Beyoğlu bölgelerindeki tarihi binaların iyileştirilmesi için mali destek sağlanmalı.