Elektrik piyasasında taşlar oynayacak

Elektrik piyasasında 7.3 milyar dolarlık değişim zamanı geldi. Özel sektöre yaptırılan 7 bin 615 megavatlık santrallerden 5 bin 810 megavatlık kısım, lisanslandırılacak. Bir kısmı da iade edilip yeniden özelleştirilecek

Özel sektöre farklı yöntemlerle yaptırılan toplam 7 bin 615 megavatlık elektrik üretim santralinden kamuyla ikili sözleşmesi 2018-2020 döneminde sona erecek yap-işlet modelindeki 5 bin 810 megavatlık kısım, lisanslandırılarak piyasaya elektrik satılacak.
Yap-işlet ve yap-işlet-devret (YİD) yöntemiyle yapılan doğalgaz, linyit, ithal kömür, hidroelektrik ve rüzgar enerjisi santrallerinden bir kısmı devlete iade edilecek, önemli bir kısmı da özel sektördeki sahiplerine lisanslandırılacak.

Sektör yetkilileri, toplam yatırım tutarı 7.3 milyar doları bulan santrallerdeki bu gelişmelerin, piyasada daha rekabetçi bir ortam oluşturup fiyatları etkileyebileceğini belirterek, “Özellikle yap-işlet modeli santrallerin nasıl, nereye ve hangi şartlarda enerji satacağı ve üretim dışı kalıp kalmayacağı yönündeki gelişmelerin elektrik fiyatlarında belirleyici rol oynayacağına” dikkati çekti.

Yatırımlar başladı

Yap-işlet modeli santrallerin lisanslandırılarak serbest piyasada faaliyete başlamasıyla tesislerde verimliliğin daha önemli hale geleceğini belirten sektör yetkilileri, gelişmelerin olası etkilerini şöyle değerlendirdi:

“Bu santraller ürettiği elektriği ikili sözleşmeleri kapsamında Türkiye Elektrik Taahhüt A.Ş.’ye (TETAŞ) satıyor. TETAŞ’ın ikili sözleşme kapsamında bu santrallerden aldığı enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin (EÜAŞ) maliyetleriyle paçallanarak son tüketiciye arz ediliyor. TETAŞ’ın, bu santralleri çalıştırması nedeniyle özel sektörün daha verimli elektrik üretim tesisleri devre dışı kalabiliyordu. Sadece geçen yıl TETAŞ bu santralleri durdurarak özel sektör santrallerinden de elektrik alma yoluna gitti. Anlaşma gereği oldukça yüksek bir kapasiteyle çalışan bu santraller artık özel sektörün elindeki diğer santrallerden farklı olmayacak ama bazı tesisler önemli tüketim bölgelerinde bulunduğu için iletim kısıtından kaynaklı devreye girmek durumunda kalabilir. Bu eski tip santrallerden bazılarında verimliliği artırmak ve rekabet için bazı yatırımlara başlandığı biliniyor.”

Lisans alan devam edecek

– Enka Holding’in 1.540 megavatlık Intergen Gebze, 1.520 megavatlık Intergen İzmir ve 770 megavatlık Intergen Adapazarı ve 770 megavat kapasiteli Baymina doğalgaz santrallerinin bu yıl sözleşmesi sona erecek, üretim lisansı alacak.
– 1.210 megavat kapasiteli İsken ithal kömür santralinin de 2019’da bitecek sözleşmesi sonrasında lisans alması gerekiyor.
– Toplam kapasiteleri 5 bin 810 megavatı olan santrallerin yatırım maliyeti 5.2 milyar doları buluyor.

EÜAŞ’a devredilecek

Özel sektöre YİD modeliyle yaptırılan santrallerin tamamı EÜAŞ’a devredilecek.

– Bu kapsamda yer alan Tohma-Medik Hidroelektrik Santrali (HES), Gönen HES, Sütçüler HES ve Alaçatı Rüzgar Enerjisi Santrali’nin (RES) bu yıl süreleri bitecek.
– Gelecek yıl Unimar, Trakya Elektrik ve Esenyurt doğalgaz santralleriyle Ahiköy I ve Ahiköy II HES’lerinin de sözleşmeleri bitecek.
– Bozcaada RES’in 2020’de EÜAŞ’a devredilmesi gerekirken, Çayırhan Linyit Santrali de devlete devredilecek.
– Böylece 1.815 megavatlık elektrik üretim kapasitesi devredilecek. Ardandan özelleştirilme süreci başlayacak.

Kaynak: Vatan